Nihat Behram
nihat.behram@yurtgazetesi.com.tr
nihat.behram@yurtgazetesi.com.tr
Nâzım Hikmet’in, 1 Mayıs’a ilişkin 4 şiiri var. İlki 28 Nisan 1958 tarihli “Prag’da 1 Mayıs” adlı şiir. Ufuk derinliğinde bir duyguyla gökyüzüne güneşi çağırır. “1 Mayıs’ta biliyorum, biliyorum / alev alev tanyeriyle / hava tertemiz açacak...Eski şehrin en karışık / en dar sokaklarında bile / pencereler kamaşacak..ve Prag’ta 1 Mayıs’ta / bir lokma bulut istemem / hatta kardan aklarını / köpük gibisini hatta” diye seslendiği bu şiirin altına bir not eklemiştir: “Prag’ta 1 Mayıs günü hava kapalı olursa, bunu özüme yapılmış bir hakaret sayacağım.”
Emekçi halkların kurtuluş ve mutluluk mücadelesinde birlik şarkılarının söyleneceği bir günde, alanlara toplanan insanların yüreklerindeki coşku, yüzlerindeki sevinç, alınlarındaki ışığın, gökyüzünün derin mavisiyle de pekişmesini arzulamak 1 Mayıs’ın özüyle örtüşür.
Nâzım, 1 Mayıs’a ilişkin diğer 3 şiirini, tam 5 yıl sonra, yani 25 / 30 Nisan 1963 te peş peşe yazmış. İlkinde başlık yerine üç yıldız (***) var. İlk dizesi olması nedeniyle “Delikanlı melezdi” adıyla anılır: “Afrika’da bir hava limanında tanıştık / Sabah serinliği balık gibi canlı / benzin ve ot kokusu yanık / ve kum bulanmış gibiydi kana / Dövüşmeye gidiyordu delikanlı / Angola ormanlarına / Ben Moskova’ya dönüyordum” diye başlayan şiirde, ‘yağmur’ duygusu bu kez bir başka derinliktedir: “İsterse yağmur / yağsın şakır şakır / omzuna konmuş bir kuş gibi güneş / bırakmaz insanı” Melez delikanlı’nın bir gün gelip Moskova’da 1 Mayıs’ı soluması arzusu, şiirin belkemiğidir: “Angola ormanlarına giden ölü mü sağ mı / bilmiyorum / Ama vurulup düşmediyse Portekiz / kurşunuyla / biliyorum gelir Moskova’ya mutlaka, görür odasını İliç’in / Kızıl Meydan’ı geçer / 1 Mayıs’ta Moskova’yla beraber”
25 Nisan 1963 tarihli “1 Mayıs’ta Kızıl Meydan” adlı şiirinde gökyüzü duygusu, iklimler üstüdür: “Kızıl Meydan bütün iklimlerden geçer 1 Mayıs’ta / karın, yağmurun, güneşin altında” Dünyanın bütün alanları ve bütün cezaevlerini 1 Mayıs ruhu gelecek umuduyla kucaklayan bir şiirdir: “Kızıl Meydan bütün umutlardan geçer 1 Mayıs’ta / Kızıl Meydan 1 Mayıs’ta girer bütün hapislere /hürriyetin yattığı bütün hapislere .”
30 Mayıs 1963’te yine bu duyguyla yazar. Şiirinin adı “1 Mayıs”tır. Bu şiirin omurga duygusu ölümsüzlük simgesidir: “ 1 mayıs / yaşım yirmi / Lenin sağ....35 yıl geçti aradan / yaşım yine 20 / Lenin yine sağ.”
Ölümsüzlük simgesi, çünkü, Nâzım bu şiiri yazdığında, kütük yaşı 61’de olsa, 20 yaşın coşkusuyla 1 Mayıs’a katılıyor ve 34 gün sonra 3 Haziran 1963’te yaşama gözlerini yumuyor. Artık sonsuza dek 20 yaşında kalmak üzere.
Ölümsüzlük ,1 Mayıs mücadele ruhunun şiiridir. Şiir ise, ölümsüzlüğü yakaladığı oranda şiir. Nâzım’ın ufku o ruhla şiirin buluştuğu, tutuştuğu en güzel örneklerden biridir. Şan olsun 1 Mayıs’a, şan olsun 1 Mayıs’ı o ruhla soluyanlara!
____________________________________________________
Nâzım Hikmet
“Dünya 1 Mayıs’ta Kızıl Meydan olur
Lenin’in konuştuğu meydan”
Emekçi halkların kurtuluş ve mutluluk mücadelesinde birlik şarkılarının söyleneceği bir günde, alanlara toplanan insanların yüreklerindeki coşku, yüzlerindeki sevinç, alınlarındaki ışığın, gökyüzünün derin mavisiyle de pekişmesini arzulamak 1 Mayıs’ın özüyle örtüşür.
Nâzım, 1 Mayıs’a ilişkin diğer 3 şiirini, tam 5 yıl sonra, yani 25 / 30 Nisan 1963 te peş peşe yazmış. İlkinde başlık yerine üç yıldız (***) var. İlk dizesi olması nedeniyle “Delikanlı melezdi” adıyla anılır: “Afrika’da bir hava limanında tanıştık / Sabah serinliği balık gibi canlı / benzin ve ot kokusu yanık / ve kum bulanmış gibiydi kana / Dövüşmeye gidiyordu delikanlı / Angola ormanlarına / Ben Moskova’ya dönüyordum” diye başlayan şiirde, ‘yağmur’ duygusu bu kez bir başka derinliktedir: “İsterse yağmur / yağsın şakır şakır / omzuna konmuş bir kuş gibi güneş / bırakmaz insanı” Melez delikanlı’nın bir gün gelip Moskova’da 1 Mayıs’ı soluması arzusu, şiirin belkemiğidir: “Angola ormanlarına giden ölü mü sağ mı / bilmiyorum / Ama vurulup düşmediyse Portekiz / kurşunuyla / biliyorum gelir Moskova’ya mutlaka, görür odasını İliç’in / Kızıl Meydan’ı geçer / 1 Mayıs’ta Moskova’yla beraber”
25 Nisan 1963 tarihli “1 Mayıs’ta Kızıl Meydan” adlı şiirinde gökyüzü duygusu, iklimler üstüdür: “Kızıl Meydan bütün iklimlerden geçer 1 Mayıs’ta / karın, yağmurun, güneşin altında” Dünyanın bütün alanları ve bütün cezaevlerini 1 Mayıs ruhu gelecek umuduyla kucaklayan bir şiirdir: “Kızıl Meydan bütün umutlardan geçer 1 Mayıs’ta / Kızıl Meydan 1 Mayıs’ta girer bütün hapislere /hürriyetin yattığı bütün hapislere .”
30 Mayıs 1963’te yine bu duyguyla yazar. Şiirinin adı “1 Mayıs”tır. Bu şiirin omurga duygusu ölümsüzlük simgesidir: “ 1 mayıs / yaşım yirmi / Lenin sağ....35 yıl geçti aradan / yaşım yine 20 / Lenin yine sağ.”
Ölümsüzlük simgesi, çünkü, Nâzım bu şiiri yazdığında, kütük yaşı 61’de olsa, 20 yaşın coşkusuyla 1 Mayıs’a katılıyor ve 34 gün sonra 3 Haziran 1963’te yaşama gözlerini yumuyor. Artık sonsuza dek 20 yaşında kalmak üzere.
Ölümsüzlük ,1 Mayıs mücadele ruhunun şiiridir. Şiir ise, ölümsüzlüğü yakaladığı oranda şiir. Nâzım’ın ufku o ruhla şiirin buluştuğu, tutuştuğu en güzel örneklerden biridir. Şan olsun 1 Mayıs’a, şan olsun 1 Mayıs’ı o ruhla soluyanlara!
____________________________________________________
Nâzım Hikmet
“Dünya 1 Mayıs’ta Kızıl Meydan olur
Lenin’in konuştuğu meydan”
Yazılı medyada yazarın izni olmadan yayınlanamaz..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder